Denk als een designer – de 6 fases van design thinking
Denk als een designer – de 6 fases van design thinking
Op het FITC event in Amsterdam sprak experience design director Sebastiaan over design thinking. Een methodiek dat het creatief proces inzichtelijk en hanteerbaar maakt, waardoor ook niet-designers ermee vertrouwd kunnen raken. Alle betrokkenen in een project komen zo effectiever en met meer plezier tot een beter eindresultaat.
Allereerst: wat is FITC?
De oorsprong van FITC ligt in Toronto, waar het ooit startte met een paar enthousiaste (toen nog Macromedia-) Flash-developers/designers. Deze groep wilde kennis uitwisselen en elkaar inspireren met nieuwe, toffe concepten. Ze noemden dit destijds ‘Flash-In-The-Can’, waarop de afkorting van het evenement is gebaseerd. Omdat Flash inmiddels niet meer bestaat, is de inhoud van de afkorting vernieuwd en staat nu voor ‘Future, Innovation, Technology & Creativity’.
Er komen sprekers van over de hele wereld uit de creatieve industrie. Dit jaar kreeg ook ik de uitnodiging om mijn kennis te delen. Het was bijzonder om het evenement, waar ik al jaren enthousiast bezoeker van ben, van de andere kant mee te maken. Anders, maar toch vertrouwd. Het prettige aan dit evenement is dat het heel intiem is. Sprekers staan dicht bij het publiek waardoor het laagdrempelig is. Je hebt de kans om gedurende de dag, of ’s avonds tijdens een van de netwerkborrels, na te praten en ideeën uit te wisselen met mensen die je normaal gesproken niet gemakkelijk te spreken krijgt.
Design thinking
In mijn presentatie sprak ik over design thinking: een oplossingsgerichte methodiek voor het ontwerpen én maken van producten/toepassingen waarin de mens centraal staat. Deze manier van werken omschrijft de stappen die je in een creatief proces doorloopt op weg naar de optimale oplossing. Deze stappen zijn voor ontwerpers vertrouwd, maar voor anderen is het vaak lastig om het proces te begrijpen, laat staan eraan deel te nemen. Ik moedig ontwerpers aan de regie over dit proces te nemen en zo meer betrokkenheid te creëren, waardoor teams efficiënter kunnen werken en met betere oplossingen en resultaten komen. Door bijvoorbeeld het maken van storymaps visualiseren we ons denkproces en maken we het voor alle betrokkenen (denk aan teamleden en klanten, maar ook eindgebruikers) laagdrempelig om ons (ontwerpers) te helpen denken. Bekijk mijn gehele presentatie over design thinking via onderstaande video.
Bij design thinking wordt vaak ‘inleven in de eindgebruiker’ als eerste stap benoemd. Ik doe dit bewust niet, omdat ik geloof dat dit je dit constant moet doen. Dit vergt empathisch vermogen, in elke stap, gedurende het gehele proces, niet enkel aan het begin.
Sebastiaan Dorgelo, Experience Design Director bij TRIMM
De 6 fases van design thinking
Fase 1: het begrijpen van het grotere geheel
Het eerste wat je doet is het verzamelen van zoveel mogelijk informatie, om een duidelijk beeld te krijgen van je opdracht en de context ervan. Daarbij hoort het verder kijken dan gevraagde product. Je bent op zoek naar het grotere plaatje: waarom maak ik dit product, hoe past het in de organisatie, wat moet het kunnen om het vermeende probleem op te lossen? Het heeft daarbij weinig zin om de briefing en alle bijgaande vereisten door te worstelen: die zetten je meteen ‘op slot’ en soms zelfs op het verkeerde spoor. Het is vooral belangrijk dat je jezelf inleeft in de rol van mensen die met dit bedrijf (je klant) te maken hebben. Hiermee breng je de customer journey in kaart. Niet de customer journey van alleen het product, maar van het hele bedrijf en hoe een willekeurige klant dit bedrijf ervaart.
Fase 2: het (her)definiëren van de probleemstelling
Vanuit dit perspectief bepaal je wat de uitdagingen zijn, ofwel: wat moet er gebeuren om dat wat je klant wil en dat wat hun klanten nodig hebben bij elkaar te brengen? Dat zal de klanten van jouw klant in staat stellen om op een prettige manier zaken te doen met dit bedrijf en biedt jouw klant dus de grootste kans op (meer) succes.
Fase 3: op zoek naar oplossingen
Nu het helder is wat er moet gebeuren, gaan we op zoek naar mogelijke oplossingen. Je kijkt telkens vanuit het perspectief van een klant die een taak wil volbrengen. Je doordenkt alle mogelijke scenario’s, je houdt rekening met voorkeuren, maar denkt ook na vanuit welke context je iets probeert te bereiken. Op deze manier breng je alle opties in kaart, en dat geeft een overzicht van de kansen die je klant heeft om op de juiste manier met hun klanten te interacteren.
Fase 4: prioriteiten stellen en starten met creëren
Daarna bepaal je welk van deze touchpoints het meeste effect zullen hebben, zowel voor jouw klant als voor hun klanten. Deze werk je uit in een prototype. Dit is het moment om de details verder te gaan uitwerken. Welke zaken hebben we nodig en hoe gaat dat werken, hoe ziet dat er dan uit?
Fase 5: lanceren van je prototype
Wanneer de onderdelen die je als eerste wilt realiseren klaar zijn, is het tijd voor een eerste lancering van je prototype. Dat betekent dat alle onderdelen moeten worden samengebracht, de puntjes op de 'i' gezet moeten worden, en interne functionele tests uitgevoerd worden. Dan breekt het moment aan om daadwerkelijk te gaan testen met écht publiek.
Fase 6: test, learn & repeat
Je kan starten met een besloten groepje klanten dat bereid is mee te werken aan een test, maar ook meteen volledig openbaar. Tijdens de test, of het runnen van je applicatie, observeer je, verzamel je data, die je vervolgens gebruikt om ervan te leren en met die informatie je eerste versie te verbeteren. Waarbij de centrale vraag telkens is: “Hebben we het probleem dat we hadden gedefinieerd goed opgelost en zijn de gebruikers er blij mee?”
Het zal je tevens duidelijk zijn dat dit proces herhaald kan worden totdat er niets meer te verbeteren valt. Want hoewel het prototype dat je bouwt functioneel zal werken, is het naar alle waarschijnlijkheid nog niet optimaal. Het is belangrijk om op basis van de resultaten, samen met je klanten te bepalen wanneer je op het punt bent waarop je kan spreken over een optimale ervaring, en of het product de klanten echt verder helpt.
Design is niet alleen voor designers
Voor het realiseren van een oplossing heb je alle betrokkenen nodig. Het komt erop neer dat je nieuwsgierigheid, inlevingsvermogen, fantasie en gezond verstand gebruikt om tot waardevolle nieuwe ideeën te komen. Nieuwsgierigheid helpt om nieuwe inzichten te ontdekken, de informatie te verzamelen die we nodig hebben en niet bang te zijn om vragen te stellen. Inlevingsvermogen helpt ons nadenken vanuit het perspectief van de mensen die onze producten uiteindelijk zullen gebruiken. Onze fantasie stelt ons in staat ons dingen voor te stellen die er nog niet zijn, nieuwe mogelijkheden te zien en tenslotte helpt ons gezond verstand ons met beide benen in de werkelijkheid te staan en naar oplossingen te zoeken die we ook daadwerkelijk kunnen realiseren.
Hoe meer je je van dit proces bewust bent én erin slaagt om iedereen mee te krijgen, hoe makkelijker (en leuker!) het wordt om samen met meer creatieve energie tot betere producten te komen.